Skąd wzięła się nazwa Wilanów?

Wilanów stał się w ostatnim czasie obiektem wielu żartów, ale dzielnicy tej nie można odmówić bogatej historii. Mało kto wie, ale nawet za jej nazwą skrywa się interesująca historia – Wilanów swoją aktualną nazwę zawdzięcza bowiem nikomu innemu, jak… królowi Janowi III Sobieskiemu, słynnemu inicjatorowi odsieczy wiedeńskiej.

Dzieje Wilanowa sięgają aż początków XIV wieku, ale obecna nazwa pojawiła się dopiero kilkaset lat później. Pierwotnie na terenie dzielnicy znajdowała się osada Milanów albo Milanowo – niestety zapiski z tego okresu nie są zbyt konsekwentne, średniowieczni autorzy dokumentów stosowali bowiem różne formy zapisu nazwy osady: Mylynow (1350), Milonowo (1377) i Milonów (1422). Mimo drobnych różnic da się jednak od razu zauważyć jedną cechę wspólną: każda z tych nazw pochodzi od imienia Milon lub Milan, które to z kolei wywodzi się prawdopodobnie z imion złożonych typu Milosław, Milobrat.

Z odsieczą przychodzi Sobieski

Początkowo osada w Milanowie należała do zakonu benedyktynów z Płocka, ale już w 1338 roku na podstawie umowy została przekazana księciu czerskiemu i sochaczewskiemu Trojdenowi. Na przestrzeni lat dobra milanowskie przechodziły z rąk do rąk, a kolejnymi właścicielami Milanowa byli między innymi: Milanowscy, Leszczyńscy i Krzyccy. Milanów pewnie pozostałby po dziś dzień Milanowem, gdyby w 1677 roku dworu nie postanowił odkupić wojewoda ruski i podskarbi wielki koronny Marek Matczyński.

Matczyński był bliskim przyjacielem króla Jana III Sobieskiego. Sobieski pozazdrościł innym europejskim władcom i zapragnął własnej podmiejskiej siedziby: pięknie położonej, włoskiej willi, nawiązującej do tradycji antycznej, otoczonej ogrodem i zaopatrywanej przez stosownie rozbudowany folwark. Milanów idealnie się do tego nadawał. Pojawił się jednak jeden drobny problem: zgodnie z ówczesnym prawem król nie mógł nabywać dóbr ziemskich na terenie Rzeczypospolitej. Dlatego cała transakcja musiała zostać przeprowadzona za pośrednictwem Matczyńskiego.

Na czele ambitnego projektu stanął architekt i doradca królewski Augustyn Locci, spolonizowany Włoch, który w ciągu dwóch lat doprowadził do zakończenia pierwszej fazy budowy dworu. Jak Sobieski postanowił nazwać swoją nową willę? Villa Nova! I to właśnie w takich okolicznościach narodziła się nazwa dzisiejszej dzielnicy Warszawy. I choć po śmierci króla pałac jeszcze wielokrotnie zmieniał swoich właścicieli, to Wilanów już na zawsze stał się częścią warszawskiego krajobrazu.

PS Trzeba przyznać, że Sobieski miał fantazję, jeżeli chodzi o nazewnictwo projektów, ale mimo wszystko pozostaje daleko w tyle za warszawskimi deweloperami.